به دلیل شرایط خاص اقتصادی، ورشکستگی، عدم تحقق اهداف و عدم تمدید زمان انقضای شرکت بسیاری از شرکت‌ها تصمیم به انحلال می‌گیرند. نکته مهم در اینجا، عدم توجه به قوانین مالیاتی است که می‌تواند مشکلات زیادی را برای شرکت‌های در حال انحلال یا منحل شده ایجاد کند و باعث جریمه‌های مالیاتی شود. به همین دلیل آشنایی با مالیات شرکت منحل شده و نحوه محاسبه آن اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر قصد انحلال شرکت خود را دارید حتماً در ادامه این مقاله همراه ما باشید.

پرداخت مالیات شرکت منحل شده

انحلال شرکت به چه معناست؟
قبل از این که به مالیات شرکت منحل شده بپردازیم بهتر است ابتدا با انحلال شرکت آشنا شویم. شرکت‌ها به‌عنوان شخصیت‌های حقوقی برای فعالیت اقتصادی شکل می‌گیرند. دلایل گوناگونی وجود دارد که می‌تواند باعث از مرگ این اشخاص حقوقی شود. به شرکت در حال انحلال، اصطلاحاً شرکت در حال تصفیه می‌گویند. زمانی که عملیات تصفیه به پایان برسد، شرکت عملاً منحل خواهد شد و دیگر وجود خارجی نخواهد داشت.

پروسه تصفیه نیاز به اطلاعات زیادی دارد. در این عملیات باید مدارک زیادی را به اداره ثبت و سازمان‌های مختلف ارسال کنید تا انحلال شرکت بدون هیچ مشکلی ثبت شود. درصورتی‌که این پروسه به‌درستی انجام نشود می‌تواند هزینه‌های زیادی بابت مالیات شرکت منحل شده روی دست سهام‌داران و مدیران تصفیه بگذارد. به‌طورکلی آشنایی با مالیات انواع شرکت‌ها اهمیت بسیار زیادی برای اشخاص حقیقی، حقوقی و صاحبان کسب‌وکارها دارد.

انحلال شرکت چه مراحلی دارد؟
انحلال شرکت درواقع بخش نهایی فرآیند تصفیه شرکت است که در طی آن یک شرکت پایان‌یافته و دارایی‌های آن میان شرکا تقسیم می‌شود. به‌طور خلاصه می‌توان گفت که انحلال شرکت با وصول مطالبات و نقد کردن دارایی‌ها شروع می‌شود. سپس نوبت به پرداخت دیون می‌رسد. در این مرحله باید با تمامی حقوق و دستمزدها پرداخت شود. در شرایط مختلف مانند ورشکستگی این مرحله می‌تواند فرایند متفاوتی را طی کند. استفاده از نرم افزار محاسبه حقوق و دستمزد به این انجام این مرحله سرعت می‌بخشد.

همچنین مالیات شرکت منحل شده نیز همزمان با پرداخت بدهی‌ها باید پرداخت شود. در انتها با تقسیم دارایی‌ها و ارسال مدارک به اداره ثبت، انحلال شرکت اعلام می‌شود. با شروع فرآیند تصفیه، مدیر تصفیه مسئول انجام تمامی این کارها تحت نظارت ناظر است. مدیر تصفیه توسط هیئت‌مدیره انتخاب می‌شود و طبق قانون مسئول پرداخت مالیات شرکت منحل شده است. در ادامه قوانین مربوط به مالیات شرکت تصفیه‌شده می‌پردازیم.

مدیر تصفیه مسئول محاسبه پرداخت مالیات شرکت منحل شده

چه کسی مسئول پرداخت مالیات شرکت منحل شده است؟
ماده 198 قانون مالیات مستقیم به تعیین مسئول مالیات شرکت منحل شده می‌پردازد. در شرکت‌های در حال تصفیه، مدیران تصفیه اشخاص حقوقی به‌صورت جمعی یا فردی، بر اساس قانون مالیات مستقیم و قانون مالیات بر ارزش‌افزوده، مکلف هستند تا مالیات اشخاص حقوقی را پرداخت کنند. در ادامه این ماده صراحتاً اعلام‌شده که مدیر یا مدیران تصفیه، برای پرداخت بدهی‌های مالیاتی که مربوط به دوران مدیریت آن‌ها است با شخص حقوقی «مسئولیت تضامنی خواهند داشت».

طبق این قانون، بااینکه تنها شخص حقوقی (یعنی شرکت) مسئول پرداخت مالیات به‌صورت مستقیم است اما، مدیر تصفیه هم در قبال پرداخت مالیات مسئولیت‌هایی دارد. به‌این‌ترتیب، سازمان امور مالیاتی می‌تواند از شرکت در حال تصفیه و هم مدیر تصفیه‌ای که مسئولیت تصفیه آن شرکت را بر عهده دارد مالیات را اخذ کند. مدیر تصفیه با فروش دارایی‌هایی شرکت می‌تواند بدهی‌های شرکت را تصفیه و مالیات را پرداخت کند. درآمدهای شرکت در دوران تصفیه به شرطی که به‌قصد کسب سود نباشد، مانند فروش دارایی‌ها برای تقسیم سرمایه یا پرداخت بدهی‌ها، شامل مالیات بر درآمد نمی‌شود.

آیا در شرکت‌های منحل شده، پرداخت بدهی مالیاتی بر اساس میزان سهام انجام می‌گیرد؟
بر اساس ماده 198 تنها مدیران تصفیه به‌عنوان مسئول پرداخت مالیات شرکت منحل شده هستند. بنابراین سایر اعضای هیئت‌مدیره و سهامداران با هر نسبتی از میزان مالکیت در سهام شرکت، مسئولیتی از این بابت ندارند. به‌طورکلی، شرکت به‌عنوان یک شخص حقوقی، مسئول پرداخت بدهی‌ها است و در دوران تصفیه نیز مدیر تصفیه به‌صورت تضامنی این مسئولیت را بر عهده دارد. به‌این‌ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی شرکت منحل بر اساس میزان سهام سهامدار امکان‌پذیر نیست.

محاسبه مالیات شرکت منحل شده بر اساس قوانین

قانون محاسبه مالیات شرکت منحل شده
ماده 115 قانون مالیات‌های مستقیم، به نحوه محاسبه مالیات شرکت‌های منحل شده در دوره انحلال اشاره می‌کند. با استناد به ماده 115 قانون مالیات‌های مستقیم «مالیات دوره انحلال با اعمال نرخ ۲۵ درصد بر ارزش دارایی شخص حقوقی منهای بدهی‌ها و سرمایه پرداخت‌شده و اندوخته‌ها و مانده سودهایی که مالیات آن قبلاً پرداخت گردیده، تعیین می‌شود». به‌این‌ترتیب سود مربوط به فعالیت‌های دوره مالی منتهی به تاریخ انحلال از طریق ارزیابی ارزش دارایی‌های شرکت شناسایی می‌شود.

شرکت باید بابت فعالیت‌های دوره مالی که به تاریخ انحلال منتهی می‌شود، اظهارنامه‌های موضوع مواد 114 و 116 قانون مالیات مستقیم را به اداره امور مالیاتی ارسال نماید. عدم آگاهی از قوانین مالیات شرکت منحل شده و عدم ارائه این اظهارنامه‌ها، می‌تواند در مواردی منجر به فرار مالیاتی شود و هزینه‌های بیشتری برای شرکت ایجاد کند.

اظهارنامه مالیاتی شرکت منحل شده

برای محاسبه مالیات شرکت منحل شده چه اظهارنامه‌هایی باید ارسال شوند؟
به‌طورکلی، مواد 114 و 116 قانون مالیات مستقیم، به اظهارنامه‌های مالیاتی که شرکت‌های منحل شده باید ارسال کنند اشاره می‌کنند. بر اساس ماده 114 ق.م.م «آخرین مدیر یا مدیران شخص حقوقی مشترکاً موظف‌اند قبل از تاریخ تشکیل مجمع عمومی یا سایر ارکان صلاحیت‌دار که برای اتخاذ تصمیم نسبت به انحلال شخص حقوقی دعوت‌شده است اظهارنامه‌ای حاوی صورت دارایی و بدهی شخص حقوقی در تاریخ دعوت روی نمونه‌ای که بدین منظور از طرف سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می‌گردد، تنظیم و به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم نمایند»

ماده 116 ق.م.م نیز صراحتاً اعلام می‌کند: «مدیران تصفیه مکلف‌اند ظرف شش ماه از تاریخ انحلال (تاریخ ثبت انحلال شخص حقوقی در اداره ثبت شرکت‌ها) اظهارنامه مالیاتی مربوط به آخرین دوره عملیات شخص حقوقی را بر اساس ماده (۱۱۵) این قانون تنظیم و به اداره امور مالیاتی مربوط تسلیم و مالیات متعلق را پرداخت نمایند»